เหลือแหล่ | Luer Lae

บำเรอ ผ่องอินทรกุล (โน้ต เชิญยิ้ม) และ พิเชษฐ์ เอี่ยมชาวนา (โย่ง เชิญยิ้ม) | 2554 [2011]

February 14, 2012

ที่จริงแล้วนี่เป็นหนังที่เราใจจดใจจ่ออยากดูมากที่สุดเรื่องหนึ่ง เพราะมันเป็นหนังของคุณโน้ต ผู้ซึ่งเราเชื่อว่าเขา "มีดี" และถูกประเมินต่ำเกินไปในวงการศึกษาภาพยนตร์ไทย (แหะ แหะ อันที่จริงตัวเองก็ไม่รู้ไอ้เรื่องวงการนี้สักเท่าไหร่หรอก) อีส้มสมหวัง ที่คุณโน้ตกำกับภาคหนึ่งและมีส่วนสำคัญในภาคสอง (โดยเฉพาะในส่วนเนื้อเรื่อง) เป็นหนังไทยที่ดีมากในความคิดของเรา

แต่พอมาถึงเรื่องนี้ (คุณโน้ตกำกับร่วมกับคุณโย่ง เชิญยิ้ม) เราค่อนข้างผิดหวังไม่น้อยเลย โครงเรื่องนั้นพอจะกล้อมแกล้มไปได้นะ แต่ในส่วนของบท มุกตลก การแสดงของบรรดาตัวเอก และโดยเฉพาะสารของเรื่อง หลายครั้งทีเดียวที่เราเบือนหน้าหนี

สงสัยว่าอะไรที่ดลใจให้ทีมของคุณโน้ตอยากที่จะเสนอสารเรื่องการอนุรักษ์ "วัฒนธรรมไทย" อย่างไร้ชั้นเชิงขึ้นมาในช่วงนี้ ความพยายามในการสมาทานวัฒนธรรมไทยกระแสหลักและดัดจริตอย่างในเรื่อง โหมโรง นั้น คงไม่เหมาะกับคุณโน้ตและทีมงานจำนวนหนึ่งที่ปรากฏตัวแสดงในหนังเรื่องนี้

อย่างไรก็ดี เราคิดว่าหนังเรื่องนี้อาจจะมีประโยชน์หากใครสักคนจะหยิบมันขึ้นมาดูและสามารถอธิบายถึงสายทางอันซับซ้อนสับสนในการนิยามสิ่งที่เรียกว่า "วัฒนธรรมไทย" ปรากฏการณ์ในช่วง 1-2 ทศวรรษที่จารีตการแสดงของชาวบ้านได้ถูกอนุรักษ์และได้รับการยกย่อง ตลก-นักแสดงตลกคาเฟ่เถลิงตนบนหน้าจอโทรทัศน์ การมาถึงระลอกใหม่ของกระแสวัฒนธรรมไทยที่ก่อตัวขึ้นพร้อมกระแสกษัตริย์นิยมแบบมวลชน การต่อสู้กันระลอกใหม่กระทั่งเกิดภาวะอนาธิปัตย์ทางวัฒนธรรมระหว่างวัฒนธรรมจารีตสูงส่งกับวัฒนธรรมมวลชนของชาวบ้าน สิ่งเหล่านี้ซึ่งดำเนินล้อไปกับการต่อสู้ทางการเมือง และโดยเฉพาะการเมืองวัฒนธรรม ที่ยังไม่หยุดนิ่ง เราคิดว่ามันอวลอยู่พอสมควรในหนังเรื่องนี้