Orpheus

Jean Cocteau | France | 1950

February 28, 2012

ไม่ค่อยได้ดูหนังของ Cocteau สักเท่าไหร่เลย รู้น่ะรู้ว่าเค้าเป็นหนึ่งในปรมาจารย์ของวงการภาพยนตร์ฝรั่งเศส เป็นศิลปินที่สร้างงานหลายแขนง และเข้าไปเกี่ยวข้องหรือทั้งอุปถัมภ์งานของผู้กำกับภาพยนตร์ชั้นครูอีกหลายคน แต่งานของเค้าค่อนข้างหาดูยากจัง เรามีอยู่เพียงแค่ไม่กี่เรื่อง และไม่กี่เรื่องนั้นมักจะถูกหยิบแล้ววางไว้ก่อนเสมอ

ถ้าจำไม่ผิด เราซื้อแผ่นนี้มาจากต่างประเทศ เพิ่งมารู้ภายหลังว่ามันน่าจะเป็นหนึ่งในสามที่รวมอยู่กันบ๊อกเซ็ตว่าด้วย Orpheus เราดันซื้อแยกมาได้ไงก็ยังงงๆ อยู่

เอาล่ะ เคยอ่านตำนานของ Orpheus ตั้งแต่ตอนเรียนโน่นแหละ จำรายละเอียดแม่นๆ ไม่ค่อยจะได้เสียแล้ว ที่จำได้ก็เฉพาะเรื่องราวใหญ่ๆ ฟังน่าตื่นเต้นว่า Orpheus นั้นเป็นยอดแห่งนักดนตรีที่เสียงดนตรีแม้แต่เหล่าเทพเจ้าก็เคลิ้มหลง และการที่เขาลงไปยังปรโลกเพื่อพาตัวภรรยากลับมาพร้อมด้วยเงื่อนไขว่าห้ามหันไปมองเธอ... แค่นี้ล่ะมั้ง

เราไม่มีปัญญามากพอที่จะขบคิดว่า Cocteau หลงชอบอะไรกับเรื่องราวของ Orpheus และเขาตีความมันใหม่ได้ไกลตระการตาประเทืองปัญญาขนาดไหน ที่รับรู้อยู่ตลอดเวลาดูหนังเรื่องนี้คือความกล้าเล่นกล้าลองเทคนิคภาพยนตร์ มุมมองและวิสัยทัศน์ที่สุดแสนสร้างสรรค์ แน่นอนว่าซีเควนซ์เยี่ยมกรายไปยังปรโลกซึ่งเป็นดินแดนรกร้างผุพัง (ฝรั่งเศสช่วงหลังสงคราม?) เป็นอะไรที่ทั้งหลอน ทรงพลัง และสมบูรณ์แบบด้วยมายาของภาพยนตร์ ฉากไต่สวน Orpheus และยมทูตที่แหกกฎริรักมนุษย์โดยบรรดา "ผู้คุ้มกฎ" เป็นบทสนทนาที่ทั้งมีฮาและแหลมคม โดยเฉพาะเมื่อ Orpheus พยายามอธิบายว่าอาชีพ "กวี" ของตนนั้นคืออะไร กระทั่งซีเควนซ์จบเรื่องที่ยมทูตทั้งสองเดินลับหายไปในปรโลกที่รกร้างล่มสลาย และปล่อยให้มนุษย์เผชิญชะตากรรมของตนเองไป เป็นฉากหนึ่งที่ไม่อาจลืมลง

หนังเรื่องนี้คืออีกครั้งหนึ่งที่ทำให้รู้สึกว่าภาพยนตร์มันช่างเป็นสิ่งมหัศจรรย์เสียจริง